Kolektor poziomy to układ rur tworzywowych zazwyczaj PEHD DN32 zakopanych na głębokości ok 1,5m. Odwierty natomiast to pionowe otwory w gruncie głębokości nawet 150m, w które wprowadzone zostały rury wypełnione mieszanką cieczy niezamarzającej.
Kolektor poziomy wymaga odpowiednio dużej niezabudowanej powierzchni działki. Wydajność cieplna gruntu zależy bardzo mocno od wilgotności gruntu i jego typu. Wartości wahają się od 7-10W/m2 dla gleb suchych piaszczystych do 25-30W/m2 dla wyjątkowo podmokłych terenów z wodą przepływającą. Różnice te powodują, że dobór rozmiaru wymiennika poziomego jest trudnym zadaniem i wymaga sporej precyzji i doświadczenia. W praktyce dla pompy ciepła o mocy 8kW należy wygospodarować na działce teren o powierzchni od 300 do nawet 700m2. Terenu tego nie można przeznaczyć pod zabudowę i sadzić na nim roślinności o głęboko usadowionym systemie korzennym.
Odwierty pionowe są zdecydowanie stabilniejszym źródłem ciepła, zakłada się ok 35-40W/m bieżący odwiertu. Z przyczyn prawnych i uwarunkowań technicznych w praktyce stosuje się odwierty o głębokości w okolicach 100m. Żywotność dobrze zaprojektowanego i wykonanego odwiertu zakłada się na min. 50 lat. Rozwiązanie to jest droższe ale pozwala zaoszczędzić sporo miejsca. Odległość między odwiertami powinna być równa 10% ich głębokości.
Wybór między dwoma rozwiązaniami sugerowałbym uzależnić od względów finansowych i miejsca na działce. Z doświadczenia wiem, że właściwie wykonane kolektory poziomie i pionowe mają zbliżoną wydajność i koszty eksploatacji. Wymienniki poziomie zaleca sie stosować w sytuacji, gdy inwestor posiada dużą działkę z wilgotnym gruntem, pozwala to oszczędzić kilka tys. zł kosztów inwestycji. W pozostałych przypadkach wykonuje się odwierty pionowe.
